Uygulama Sanallaştırma’ya Giriş (Application Virtualization)

 

Merhabalar arkadaşlar,

Yeni bir makale serisine başlıyoruz. Bu makale serimizde Uygulama Sanallaştırma konusuna giriş yapacağız. Bu teknolojinin tanıtımı? Gereksinimleri nelerdir? Adım adım nasıl yapılır? Şirketimize uyguladığımızda bize neler sağlar? gibi ve benzeri sorulara bu makale serimizde cevap vermeye çalışacağım.

Öncelikle nedir bu Sanallaştırma dediğimiz “ŞEY!” Ondan kısaca bahsedelim.

Sanallaştırma (Virtualization) son günlerde Bilişim Dünyasında adını en çok duyduğumuz kavramlardan birisidir. Sanallaştırma için çok fazla tanım geliştirebiliriz. Hatta internet üzerinde çok fazla bilgiye ulaşabiliriz. Ama makalenin seyrini uzatmamak adına en temel tanımı; “Fiziksel olarak donanım bileşenlerinin, yazılım teknolojileri kullanılarak birden çok işletim sistemi kurulabilmesidir.” şeklinde yapabiliriz. Sanallaştırma sayesinde yapılarımız daha esnek ve verimli hale gelir.

ÇözümPark Bilişim Sözlüğümüzde ise Hakan Can Hocamız tarafından şu şekilde tanımlanmıştır.

“Sanallaştırma, 1970’li yıllarda IBM firmasının Mainframe sistemlerinin mimarisinden kaynaklanan engelleri aşmak ve maliyetini aşağıya çekmek amacıyla sistem üzerinde yapmış olduğu bir güncelleme ile hayatımıza girmiş oldu. Ardından Intel ve AMD firmaları işlemcilerine sanallaştırma desteğini eklediler. Böylece fiziksel bir donanım üzerinde (sanallaştırma sunucusu) Hypervisor yazılımı sayesinde birden çok işletim sistemi birbirinden bağımsız olarak aynı anda çalıştırılabilmektedir. Günümüzde Microsoft (VirtualPC, Virtual Server, Hyper-V), VMware (Workstation, Server, vSphere ESX/ESXi), Citrix (Xen Server) gibi çeşitli sanallaştırma çözümleri mevcuttur.”

Sanallaştırma Teknolojilerinde birçok alt kategori yer almaktadır. Biz bu kategorilerden biri olan Uygulama Sanallaştırma yani Application Virtualization ile devam edeceğiz.

Uygulama Sanallaştırma kategorisindeki ürünlere Microsoft firmasının App-V, VMware firmasının ThinApp ve Citrix firmasının Xen App uygulamalarını örnek gösterebiliriz.

Biz Microsoft’un bir ürünü olan App-V uygulamasını ele alacağız. App-V daha önce Softricity firması tarafından yayınlanan SoftGrid uygulamasıdır. 2006 yılında Microsoft tarafından satın alınmış bir süre Softgrid adıyla kullanılmış ve daha sonrasında App-V olarak adlandırılmıştır. App-V Uygulaması şuan kurumlara sunulan Microsoft Desktop Optimization Pack (MDOP) paketi içerisinde yer almaktadır.

UYGULAMA SANALLAŞTIRMA (APPLICATION VIRTUALIZATION) NEDİR?

Uygulama sanallaştırma; Masaüstü kullanıcıları için uygulamaları dağıtma ve koruma karmaşasından kurtaran bir teknolojidir.

· Uygulamalar merkezi olarak yönetilir. Dağıtım sürecini, güncellemeleri ve uygulamaları kaldırmayı kolaylaştırır.

· Masaüstü Bilgisayarlardaki potansiyel çakışmaları önler. Her uygulama, bu teknoloji kullanılarak izole edilmiş bir ortamda çalıştırılarak dağıtılır.

· Bağlantılı birtakım uygulamaları tek bir paket halinde Client Bilgisayarlara ulaştırma yeteneğine sahiptir.

Uygulama Sanallaştırılma (Application Virtualization) ile ilgili uygulanabilir iki senaryodan bahsederek biraz daha teoriden sıyrılmaya çalışacağım. Sanırım bu şekilde daha anlaşılır olacaktır.

1. SENARYO:

DURUM: Her zaman dağıtılan, bazı özel yapılandırmalar (konfigürasyonlar) gerektiren bir şirket uygulamanızın olduğunu varsayalım. Ve bu uygulama diğer başka uygulamalarla da bütünleşmiş halde. Mesela; Yerel bir vertibanı (SQL, Oracle, vb. ) Java Runtime ve ya başka gereksinimler olabilir. Son kullanıcılara uygulamanın dağıtılmasında ve ya sorun giderme (troubleshooting) konusunda her hafta bir kaç saatiniz gidebiliyor.

ÇÖZÜM: Uygulama Sanallaştırma (Application Virtualization) kullanarak, son kullanıcılara “Ne zaman veya nerede olursa olsun her zaman aynı konfigürasyonu dağıtmayı garanti edebilirsiniz.” Bunun için sadece bir kez yapılandırmaya ve sonrasında tüm uygulama paketini sanallaştırmaya ihtiyacınız var.

2. SENARYO:

DURUM: Sürekli değişen dinamik tabanlı bir işletim sistemi imajınız var. Kullanıcılara göre farklı tiplerde imajlara ihtiyacınız oluyor. Bu imajları muhafaza etmek için de, SCCM ile entegre olmuş Microsoft Deployment Toolkit (MDT) geliştirmediniz. Bu durumda iki seçeneğiniz var:

· Uygulamaları kurarak veya kaldırarak, her bir kullanıcı bilgisayarı için masaüstü imajını manuel ve yerel (Local) olarak değiştirmek.

· Son kullanıcılara Local Admin’lik hakkı vererek uygulamaları son kullanıcıların kurmasını sağlamak. (Sizce ne kadar sağlıklı olabilir? )

ÇÖZÜM: Temel olarak temiz bir imaj hazırlayarak, Uygulama Sanallaştırma sistemine geçmek; Size her değişiklik olduğunda etkiyi minimize etmenizde yarar sağlar. Uygulamaların merkezi yönetimi ile, uygulanan bütün değişiklikleri anlık olarak yapabilirsiniz. Ayrıca İmaj tipine ayrıntı katarak, özel uygulamalar sadece seçilmiş kullanıcı gruplarına dağıtılabilir.

Senaryo ve problemleri okuyup içinizden “Benimde başımdan geçti, aynılarını yaptım” dediniz mi? Öyleyse makaleleri okumaya devam etmenizi tavsiye ederim.

UYGULAMA SANALLAŞTIRMA BİZE NE SAĞLAYACAKTIR?

· Uygulamalar Son Kullanıcı (Client) bilgisayarında yüklü olmadığından son kullanıcının bunu yanlışlıkla veya kasıtlı olarak silmesini engelleyebiliriz.

· Herhangi bir programda güncelleme yapmak ya da yama yüklemek zorunda kalırsak, bunu sadece Server’da yaparız. Aksi halde yüzlerce bilgisayarımız olduğunu düşünürsek, o kadar makinada güncelleme işlemi yapmak zorunda kalırdık.

Uygulama Sanallaştırma sayesinde bu problemlerden kurtulmuş oluruz.

APP-V UYGULAMASININ BİLEŞENLERİ

App-V, güvenli, ölçeklenebilir ve yüksek performanslı uygulamaların dağıtımları için Microsoft tarafından sağlanan bir çözümdür. App-V Uygulaması bazı bileşenleri barındırır. Şimdi bunları kısaca inceleyelim.

App-V Management Server:

Talep üzerine sanal paketlere çevrilen uygulamaların, seçilen son kullanıcı bilgisayarlarına teslim edilmesinden sorumludur. Management Server’ın; App-V Yönetim ortamındaki Uygulama görevlerini, kayıtları ve izinleri gibi bilgileri alabilmesi için SQL Veritabanına ihtiyacı vardır.

App-V Management System:

App-V Management Console ve App-V Management Service tarafından oluşmaktadır. MMC ve SQL Veritabanı arasında; Veritabanına giden okuma/yazma isteklerini kontrol eden bir iletişim kanalı oluşturur.

App-V Sequencer:

Uygulama paketinin üretilmesi ile görevlidir. Temel olarak; Uygulamaların kurulumunu yakalayan (capture) ve gereksinim duyulan dosyaları bir paket içerisinde toplayan bir araçtır.

Aşağıdaki dosya uzantısına sahip dosyaları oluşturmaktadır.

Open Software Descriptor (.osd file): XML tabanlı bir dosyadır. Client bilgisayarlar için olan ayarları barındırır. Sanallaştırılan uygulamanın Sunucudan nasıl çağrılacağını ve nasıl çalıştırılacağının bilgileri tutulur.

Sequenced application file (.sft file): Bu dosya; Sequencer ile sanallaştırılan ve paket haline getirilen uygulamaları ve teslimat bilgilerini içerir.

Icon files (.ico file): Sanallaştırılan Uygulamayı çalıştırmak için kullanıcı masaüstüne yerleştirilen simge dosyasıdır.

Project file (.sprj file): XML Tabanlı bir proje dosyasıdır. Sequencer bileşeni tarafından uygulama sanallaştırılırken işlenen adımlar saklanır.

App-V Streaming Server:

Bu sunucunun görevi; Kullanıcılara Uygulamaların yayınlanmasıdır. Bu sunucu; Management Server’a geçerli bir bağlantının olmadığı durumlarda, kullanıcılara uygulamaların dağıtılması rolünü üstlenecektir. Tıpkı Merkez – Şube yapılandırması gibi. Bu rol opsiyonel olarak sistem yapınıza göre kurulacaktır.

App-V Client:

Son kullanıcının işletim sistemine yüklenir ve App-V Server ile olan bağlantıyı sağlar. Önbelleğe alınan ve yayınlanan paketlerin yönetilmesini sağlar.

Her kullanıcı profili için, kullanıcıya özel sanal uygulamaların bilgilerini saklar. Böylece son kullanıcı bilgisayarı her yeniden başlatıldığında, sanallaştırılan uygulamalar son değişiklikleri korunarak getirilir.

Bu uygulama ayrıca “Terminal Services / Terminal Servisleri” versiyonu ile de sunulmaktadır. Bunun en belirgin sebebi; Uygulamaların Terminal Services kullanılarak dağıtımının sağlanmasıdır.